Sadece dev ırk köpeklerde değil hemen hemen tüm canlıların önemli yaşamsal faaliyetleri arasında beslenme en önemli yeri tutmaktadır. Vücutta meydana gelen bütün metabolik ve fizyolojik olayların işlevlerini devam ettirebilmesi için ihtiyaç duyulan bir miktar besin vardır ki biz buna yaşam payı adını vermekteyiz. Ayrıca bedensel ve zihinsel aktivitelerin sürebilmesi için de enerji payı adını verdiğimiz bir ihtiyaç söz konusudur. Bu nedenle hem yaşam payı hem de enerji payı için gereken besin, canlının toplam besin ihtiyacıdır ve zorunlu olarak dışarıdan karşılanması gerekmektedir. Meseleye bu açıdan yaklaşıldığında, beslenme ne kadar dengeli ve yeterli miktarda olursa, canlının yaşam kalitesinin de o kadar yüksek olacağı aşikardır.
Beslenme konusunda bir diğer dikkat çeken noktada canlının beslenme ihtiyacının vücut ağırlığı ile doğru orantılı olmasıdır. Yani vücut ne kadar büyükse vücudun ihtiyaç duyduğu besin miktarı da o ölçüde artmaktadır. Örnek vermek gerekirse bir Yorkshire ile Danua ırkı köpeği aynı miktarda mama ile besleyemezsiniz. Ayrıca konu sadece vücut ağırlığı ile de sınırlı değildir. İşin içine yaş, boyut, ırk özellikleri, çevresel faktörler ve kullanılan mamanın içerik kalitesi gibi faktörlerde eklendiğinde beslenme konusunda oldukça detaylı bir yaklaşım gerektiği açıktır.
Köpekler Ağırlık ve Boyutlarına Göre Kaç Guruba Ayrılır?
Köpekler, canlı ağırlıklarına göre mini, küçük, orta, büyük ve dev ırk olarak beş gruba ayrılır. Büyük ve dev ırk köpekleri aynı gurup içinde değerlendirenler olsa da genel bir kabul olarak her iki boyutta farklı bir gurup olarak kabul edilmektedir.
Mini (Cüce) Irk Köpekler
Mini ırk köpeklerin ortalama vücut ağırlığı 1 ile 5 kg arası olarak kabul edilir. Mini ırklara örnek olarak Yorkshire Terrier, Maltese, Pinscher, Chihuahua, English Toy Terrier gibi ırklar gösterilebilir.
Küçük Irk Köpekler
Küçük ırk köpeklerin ortalama vücut ağırlığı 5 ile 10 kg arası olarak kabul edilir. Küçük ırklara örnek olarak Dachshund, Manchester Terrier, King Charles Spaniel, Japanese Spitz, Bedlington Terrier ve Beagle gibi ırklar gösterilebilir.
Orta Boy Irk Köpekler
Orta boy ırk köpeklerin ortalama vücut ağırlığı 10 ile 20 kg arası olarak kabul edilir. Orta boy ırklara örnek olarak French Buldog, Bull Terrier, Cocker Spaniel, Cocker American, Saluki, Welsh Corgi ve Irish Terrier gibi ırklar gösterilebilir.
Büyük Irk Köpekler
Büyük ırk köpeklerde ortalama vücut ağırlığı 20 ile 40 kg arası olarak kabul edilir. Büyük ırk köpeklere örnek olarak Golden Retriever, Labrador Retriever, German Shepdog, Dalmatian, Visla, Doberman Pincsher, Collie, Irish Setter, Airdale Terrier ve English Setter gibi ırklar gösterilebilir.
Dev (İri) Irk Köpekler
Dev ırk köpeklerde ortalama vücut ağırlığı 40 kg üzeri olarak kabul edilmektedir. Dev ırk köpeklere örnek olarak Kangal, Great Dane, Saint Bernard, Rottweiller, Mastiff, Akita, Pyrenean Mountain Dog, Newfoundland, İrish Wolfhound, Bullmastiff ve Alaskan Malamute gibi ırklar gösterilebilir.
Özellikle dev ırk köpeklerde hızlı büyüme nedeniyle sorun yaşanması ihtimali yüksektir. Büyüme döneminde sık sık veteriner hekim ziyaretleri, kilo ölçümü ve buna bağlı olarak verilecek mamanın miktarı, kemik yapısının dikkatle takip edilmesi çok önemlidir. Aksi halde yetersiz veya eksik beslenme nedeniyle geri dönüşümsüz hasarlar oluşabilir.
Dev Irk Köpeklerde Beslenmeye Bağlı Sorunlar
Genel olarak beslenme tarzı ırklara göre farklılık göstermez. Ancak yukarıda da değindiğimiz gibi beslenme miktarı ırklara ve boyuta göre farklılık gösterebilir. Ayrıca beslenme miktarı bir ırkın yaptığı işe ve bulunduğu çevre şartlarına göre de farklılık göstermektedir. Örnek vermek gerekirse, av köpeği ile bir ev köpeğinin enerji ihtiyaçları nasıl farklılık gösteriyorsa, bir çoban köpeği ile bekçi köpeğinin ihtiyaçları da kesinlikle aynı değildir.
Daha önce de belirttiğimiz gibi beslenmenin günlük yaşam döngüsü içerisinde ki önemi tartışılmaz. Tüm ırklar için geçerli olan kural dengeli ve düzenli beslenme olsa da bazı dev köpek ırklarında beslenme çok daha fazla önem taşımaktadır. Bu durum genelde ırkların yatkın oldukları hastalıklara ve hızlı büyümenin getirdiği bazı sorunlara bağlıdır.
Dev ırk köpekler büyüme döneminde özellikle iskelet sistemi ile ilgili sorunlarına maruz kaldıklarından bu dönemdeki beslenme ayrı bir önem taşır. Hızlı büyüme sonucu çok kısa bir sürede yaklaşık 80 kiloya kadar çıkabilen dev ırk köpeklerde kemik yapısının gelişimi ile ağırlık artışının mutlaka dengelenmesi gerekir. Bu dengenin sağlanamadığı durumlarda gittikçe artan ağırlığı taşımakta zorlanan kemiklerle ilgili pek çok sorun (Raşitizm başta olmak üzere Arthritis, Vertebral Disk Fıtkı vb.) yaşanması kaçınılmazdır.
İskelet sisteminin gelişimine etki eden faktörler arasında sayılabilecekler genetik yapı, çevre şartları ve beslenmedir. Köpekler genellikle erişkin vücut ağırlıklarına ortalama 8 veya 10 aylık olduklarında ulaşırlar. Dev ırklarda ise yaklaşık 18 ile 20 ay arasıdır. İlk aylarda ki hızlı gelişim ile birlikte yeni doğan bir yavrunun ortalama vücut ağırlığı bir kaç ay içerisinde doğum ağırlığının yaklaşık olarak 30 katına kadar ulaşmaktadır ve sorun da burada başlamaktadır. Kemiklerin gelişebilmesi yani uzaması kemiklerin uç bölümlerinde yer alan büyüme plakları sayesinde olur. Kemiklerin alt ve üst uçlarında yer alan bu büyüme plakları kıkırdak yapıdadır. Bu yapıda bulunan hücrelerin çoğalarak ve zamanla sertleşerek kemikleşmesi iyi bir denge sonucu olmalıdır. Aksi taktirde kıkırdak hücreleri henüz sertleşemeden aşırı ağırlık taşımak zorunda kalırsa hem büyümenin durması hem de kemik ve eklem yapılarında deformasyonların ortaya çıkması kaçınılmaz olacaktır.
İyi kalite büyük ırk köpek maması, veteriner hekimin tavsiyesine bağlı olarak vitamin ve mineral takviyeleri, eklem destekleyici ürünler bu tür köpeklerin gelişim döneminde olmazsa olmazlardır. Tüm bunlara rağmen yine de sorun yaşama olasılığına karşı dikkatli olmalı ve hekim önerilerinin dışına çıkmamalısınız.
Dev Irk Köpeklerde Beslenme Hataları Kalıcı Olabilir
Kemik deformasyonlarına engel olmak için bilinçsiz bir şekilde aşırı kullanılan kalsiyum ise, gelişim ve çoğalma evresindeki hücrelerin hızlı bir şekilde sertleşerek hem gelişimin durmasına hem de aşırı kalsiyum nedeniyle kemik üremelerine neden olabilmektedir. Bu nedenle profesyonel bir görüş olmadan bu tür vitamin veya mineral takviyeleri yapmak bazen yarardan çok zarar getirebilir. Bu tür sorunlarla boğuşmamak için veteriner hekiminizin önereceği büyük ırk köpek mamalarını kullanmak ve verilecek miktarlara sadık kalmak çok önemlidir. Çünkü bu tür özel üretim profesyonel köpek mamaları hem ihtiyaç duyulabilecek vitamin ve mineral dengesini sağlamakta hem de dev ırk köpeklerin en büyük sorunlarından birisi olan displazi ve eklem sorunları için glukozamin gibi özel takviyeler içermektedir. Ayrıca içerdikleri yüksek kalitede ve miktarda protein ile vücudun aminoasit ihtiyacının da karşılanmasını sağlamaktadırlar. Bu tür mamalar yüksek sindirilebilirlik özellikleri ve sağladıkları yüksek enerji düzeyi ile bir çok sorunun ortaya çıkmadan engellenmesi için gerekli ürünlerdir.
Dev ırk köpeklerde her ne kadar sık olarak görülmese de diğer bir iskelet sistemi problemi ise iki parçadan oluşan ön kol kemiğinin (radius ve ulna) eşit oranda gelişmemesi durumudur. Bu durumun temelinde de yine dengesiz beslenmeye bağlı olarak meydana gelen kıkırdak dokudaki gelişimsel hatalar bulunmaktadır.
İskelet sistemi üzerinde etkisi olan diğer bir faktör de hepimizin yakından bildiği D vitaminidir. Kalsiyum ve fosfor mekanizmasında çok önemli bir yere sahip olan D vitaminin gıdalarda yeterli düzeyde bulunması gerekir. Fosfor ve kalsiyumun bağırsaklardan emilimini sağlayan D vitamininin yetersiz olması başta dev ırklar olmak üzere hemen hemen tüm ırklarda raşitizme neden olabilir.
Bir diğer dikkat edilmesi gereken konu da beslenme için gereken miktardır. Dev ırk köpekler için kullanılacak köpek maması miktarı boyutları ve ağırlığı ile doğru orantılı olduğundan oldukça fazla miktarda olabilir. Bu miktarda mamanın tek seferde verilmesi ve hızla tüketilmesi sonrası mide dönmesi sorunu ortaya çıkabilir. Özellikle büyük köpeklerde beslenme miktarına ve hızına bağlı olarak meydana gelen bu durum oldukça tehlikeli hatta öldürücüdür. Bu nedenle dev veya büyük ırk köpeklerde verilecek mama tek sefer yerine en az ikiye bölünerek verilmelidir.
Alıntı
Beslenme konusunda bir diğer dikkat çeken noktada canlının beslenme ihtiyacının vücut ağırlığı ile doğru orantılı olmasıdır. Yani vücut ne kadar büyükse vücudun ihtiyaç duyduğu besin miktarı da o ölçüde artmaktadır. Örnek vermek gerekirse bir Yorkshire ile Danua ırkı köpeği aynı miktarda mama ile besleyemezsiniz. Ayrıca konu sadece vücut ağırlığı ile de sınırlı değildir. İşin içine yaş, boyut, ırk özellikleri, çevresel faktörler ve kullanılan mamanın içerik kalitesi gibi faktörlerde eklendiğinde beslenme konusunda oldukça detaylı bir yaklaşım gerektiği açıktır.
Köpekler Ağırlık ve Boyutlarına Göre Kaç Guruba Ayrılır?
Köpekler, canlı ağırlıklarına göre mini, küçük, orta, büyük ve dev ırk olarak beş gruba ayrılır. Büyük ve dev ırk köpekleri aynı gurup içinde değerlendirenler olsa da genel bir kabul olarak her iki boyutta farklı bir gurup olarak kabul edilmektedir.
Mini (Cüce) Irk Köpekler
Mini ırk köpeklerin ortalama vücut ağırlığı 1 ile 5 kg arası olarak kabul edilir. Mini ırklara örnek olarak Yorkshire Terrier, Maltese, Pinscher, Chihuahua, English Toy Terrier gibi ırklar gösterilebilir.
Küçük Irk Köpekler
Küçük ırk köpeklerin ortalama vücut ağırlığı 5 ile 10 kg arası olarak kabul edilir. Küçük ırklara örnek olarak Dachshund, Manchester Terrier, King Charles Spaniel, Japanese Spitz, Bedlington Terrier ve Beagle gibi ırklar gösterilebilir.
Orta Boy Irk Köpekler
Orta boy ırk köpeklerin ortalama vücut ağırlığı 10 ile 20 kg arası olarak kabul edilir. Orta boy ırklara örnek olarak French Buldog, Bull Terrier, Cocker Spaniel, Cocker American, Saluki, Welsh Corgi ve Irish Terrier gibi ırklar gösterilebilir.
Büyük Irk Köpekler
Büyük ırk köpeklerde ortalama vücut ağırlığı 20 ile 40 kg arası olarak kabul edilir. Büyük ırk köpeklere örnek olarak Golden Retriever, Labrador Retriever, German Shepdog, Dalmatian, Visla, Doberman Pincsher, Collie, Irish Setter, Airdale Terrier ve English Setter gibi ırklar gösterilebilir.
Dev (İri) Irk Köpekler
Dev ırk köpeklerde ortalama vücut ağırlığı 40 kg üzeri olarak kabul edilmektedir. Dev ırk köpeklere örnek olarak Kangal, Great Dane, Saint Bernard, Rottweiller, Mastiff, Akita, Pyrenean Mountain Dog, Newfoundland, İrish Wolfhound, Bullmastiff ve Alaskan Malamute gibi ırklar gösterilebilir.
Özellikle dev ırk köpeklerde hızlı büyüme nedeniyle sorun yaşanması ihtimali yüksektir. Büyüme döneminde sık sık veteriner hekim ziyaretleri, kilo ölçümü ve buna bağlı olarak verilecek mamanın miktarı, kemik yapısının dikkatle takip edilmesi çok önemlidir. Aksi halde yetersiz veya eksik beslenme nedeniyle geri dönüşümsüz hasarlar oluşabilir.
Dev Irk Köpeklerde Beslenmeye Bağlı Sorunlar
Genel olarak beslenme tarzı ırklara göre farklılık göstermez. Ancak yukarıda da değindiğimiz gibi beslenme miktarı ırklara ve boyuta göre farklılık gösterebilir. Ayrıca beslenme miktarı bir ırkın yaptığı işe ve bulunduğu çevre şartlarına göre de farklılık göstermektedir. Örnek vermek gerekirse, av köpeği ile bir ev köpeğinin enerji ihtiyaçları nasıl farklılık gösteriyorsa, bir çoban köpeği ile bekçi köpeğinin ihtiyaçları da kesinlikle aynı değildir.
Daha önce de belirttiğimiz gibi beslenmenin günlük yaşam döngüsü içerisinde ki önemi tartışılmaz. Tüm ırklar için geçerli olan kural dengeli ve düzenli beslenme olsa da bazı dev köpek ırklarında beslenme çok daha fazla önem taşımaktadır. Bu durum genelde ırkların yatkın oldukları hastalıklara ve hızlı büyümenin getirdiği bazı sorunlara bağlıdır.
Dev ırk köpekler büyüme döneminde özellikle iskelet sistemi ile ilgili sorunlarına maruz kaldıklarından bu dönemdeki beslenme ayrı bir önem taşır. Hızlı büyüme sonucu çok kısa bir sürede yaklaşık 80 kiloya kadar çıkabilen dev ırk köpeklerde kemik yapısının gelişimi ile ağırlık artışının mutlaka dengelenmesi gerekir. Bu dengenin sağlanamadığı durumlarda gittikçe artan ağırlığı taşımakta zorlanan kemiklerle ilgili pek çok sorun (Raşitizm başta olmak üzere Arthritis, Vertebral Disk Fıtkı vb.) yaşanması kaçınılmazdır.
İskelet sisteminin gelişimine etki eden faktörler arasında sayılabilecekler genetik yapı, çevre şartları ve beslenmedir. Köpekler genellikle erişkin vücut ağırlıklarına ortalama 8 veya 10 aylık olduklarında ulaşırlar. Dev ırklarda ise yaklaşık 18 ile 20 ay arasıdır. İlk aylarda ki hızlı gelişim ile birlikte yeni doğan bir yavrunun ortalama vücut ağırlığı bir kaç ay içerisinde doğum ağırlığının yaklaşık olarak 30 katına kadar ulaşmaktadır ve sorun da burada başlamaktadır. Kemiklerin gelişebilmesi yani uzaması kemiklerin uç bölümlerinde yer alan büyüme plakları sayesinde olur. Kemiklerin alt ve üst uçlarında yer alan bu büyüme plakları kıkırdak yapıdadır. Bu yapıda bulunan hücrelerin çoğalarak ve zamanla sertleşerek kemikleşmesi iyi bir denge sonucu olmalıdır. Aksi taktirde kıkırdak hücreleri henüz sertleşemeden aşırı ağırlık taşımak zorunda kalırsa hem büyümenin durması hem de kemik ve eklem yapılarında deformasyonların ortaya çıkması kaçınılmaz olacaktır.
İyi kalite büyük ırk köpek maması, veteriner hekimin tavsiyesine bağlı olarak vitamin ve mineral takviyeleri, eklem destekleyici ürünler bu tür köpeklerin gelişim döneminde olmazsa olmazlardır. Tüm bunlara rağmen yine de sorun yaşama olasılığına karşı dikkatli olmalı ve hekim önerilerinin dışına çıkmamalısınız.
Dev Irk Köpeklerde Beslenme Hataları Kalıcı Olabilir
Kemik deformasyonlarına engel olmak için bilinçsiz bir şekilde aşırı kullanılan kalsiyum ise, gelişim ve çoğalma evresindeki hücrelerin hızlı bir şekilde sertleşerek hem gelişimin durmasına hem de aşırı kalsiyum nedeniyle kemik üremelerine neden olabilmektedir. Bu nedenle profesyonel bir görüş olmadan bu tür vitamin veya mineral takviyeleri yapmak bazen yarardan çok zarar getirebilir. Bu tür sorunlarla boğuşmamak için veteriner hekiminizin önereceği büyük ırk köpek mamalarını kullanmak ve verilecek miktarlara sadık kalmak çok önemlidir. Çünkü bu tür özel üretim profesyonel köpek mamaları hem ihtiyaç duyulabilecek vitamin ve mineral dengesini sağlamakta hem de dev ırk köpeklerin en büyük sorunlarından birisi olan displazi ve eklem sorunları için glukozamin gibi özel takviyeler içermektedir. Ayrıca içerdikleri yüksek kalitede ve miktarda protein ile vücudun aminoasit ihtiyacının da karşılanmasını sağlamaktadırlar. Bu tür mamalar yüksek sindirilebilirlik özellikleri ve sağladıkları yüksek enerji düzeyi ile bir çok sorunun ortaya çıkmadan engellenmesi için gerekli ürünlerdir.
Dev ırk köpeklerde her ne kadar sık olarak görülmese de diğer bir iskelet sistemi problemi ise iki parçadan oluşan ön kol kemiğinin (radius ve ulna) eşit oranda gelişmemesi durumudur. Bu durumun temelinde de yine dengesiz beslenmeye bağlı olarak meydana gelen kıkırdak dokudaki gelişimsel hatalar bulunmaktadır.
İskelet sistemi üzerinde etkisi olan diğer bir faktör de hepimizin yakından bildiği D vitaminidir. Kalsiyum ve fosfor mekanizmasında çok önemli bir yere sahip olan D vitaminin gıdalarda yeterli düzeyde bulunması gerekir. Fosfor ve kalsiyumun bağırsaklardan emilimini sağlayan D vitamininin yetersiz olması başta dev ırklar olmak üzere hemen hemen tüm ırklarda raşitizme neden olabilir.
Bir diğer dikkat edilmesi gereken konu da beslenme için gereken miktardır. Dev ırk köpekler için kullanılacak köpek maması miktarı boyutları ve ağırlığı ile doğru orantılı olduğundan oldukça fazla miktarda olabilir. Bu miktarda mamanın tek seferde verilmesi ve hızla tüketilmesi sonrası mide dönmesi sorunu ortaya çıkabilir. Özellikle büyük köpeklerde beslenme miktarına ve hızına bağlı olarak meydana gelen bu durum oldukça tehlikeli hatta öldürücüdür. Bu nedenle dev veya büyük ırk köpeklerde verilecek mama tek sefer yerine en az ikiye bölünerek verilmelidir.
Alıntı