Hemen her hayvanın kendi cinsine has bir zekası vardır Yaşama şartları yaşadığı ortam onun zekasının hazırlayıcı unsurlarıdır
Bir kırlangıcın yuvasını veya bir örümceğin yuvasını yapısındaki titizlikustalık yukarıda söylediğimiz şey için açık bir delil değil midir? Bir başka kuşun havadaki manevrası bir şahinin hücum taktiği arıların çiçeklerin özünü toplayışı da aynı konuda ileri sürülebilecek deliller arasındadır
Her hayvan besi maddesini temin hayatını devam ettirmek varlığını korumak için başka usullerden medet umarfaydalanır Bu usulleri buluşu ve gerçekleştirmesi o hayvan cinsininzekasını ortaya koyuşudur
Kuşlarfırtınasız durgun bir havada yüzlerce mil uçabilirler Geyikler kendilerini ısrarla takip eden avcılardan korunmak için sık fundalıklı ağaçlık yerleri hayat ortamı seçerler
Bizim yaptığımız hata hayvanların zekasını kendi zekamızı ölçü tutarak kıyaslamaya kalkışmamızdırŞunu unutmayalım ki balıklar bizden daha iyi yüzerler Atlar bizden hızlı koşarlar Aslan daha kuvvetlizürafa daha uzunhayvanların çoğu da bizden daha yumuşak huylusakin ve zararsızdır
Bu bakımdanhangi hayvanın daha zeki olduğunu tayin etmeğe kalkışırken açık davranmalıyız Onun zekasını kendi hayatının çerçevesindeyaşama şartlarına uygun olarak ele almalıyız
Bilmeliyiz ki onun için bahis konusu olan zekabizim zekamızdan çok ayrı ölçülerle belirtilebilir
Kendi standartlarımıza en yakın olarak "zeki" diye belirttiğimiz hayvan maymunlardır Bilhassa şempanzelerbu cinsin içinde en akıllı olan hayvandır Ancakburada işlediğimiz hata onları nispeten kendimize yakın gördüğümüzdendir Bir bakıma taklit meselesi işin içine karışmıştır
Şempanzeinsanlara yakınlık gösterenbelki de kendi his dünyasınca bir hayranlık duyan bir hayvandır Öğretilirse hatta buna lüzum kalmaksızın yakından ve bir zaman müşahede ile tıpkı bizler gibi elbise giymesini öğrenir
Bisiklete binerçatal kaşıkla yemek yerKadınlar gibi makyaj yapmayasüslenmeye kalkışır
Hatta garip homurtularlakendisine söylenilenleri cevaplandırmaya teşebbüs eder
Kendisine birkaç tane muz birden uzatıldığındaen iyisini seçer Bu arada sayı saymasını bile öğrenen şempanzeler mevcutturBütün bu davranışlarındaki ana sebepsadece taklit hissi veya müşahede sonucu varılan bilgi olabilir Kesin bir şey söylemek yanlış sonuca varmamızı intaç edebilir
Eninde sonunda söyleyebileceğimiz şudur ki:Kendi ölçülerimizi esas tutarsak en zeki hayvan şempanzedir
Bir kırlangıcın yuvasını veya bir örümceğin yuvasını yapısındaki titizlikustalık yukarıda söylediğimiz şey için açık bir delil değil midir? Bir başka kuşun havadaki manevrası bir şahinin hücum taktiği arıların çiçeklerin özünü toplayışı da aynı konuda ileri sürülebilecek deliller arasındadır
Her hayvan besi maddesini temin hayatını devam ettirmek varlığını korumak için başka usullerden medet umarfaydalanır Bu usulleri buluşu ve gerçekleştirmesi o hayvan cinsininzekasını ortaya koyuşudur
Kuşlarfırtınasız durgun bir havada yüzlerce mil uçabilirler Geyikler kendilerini ısrarla takip eden avcılardan korunmak için sık fundalıklı ağaçlık yerleri hayat ortamı seçerler
Bizim yaptığımız hata hayvanların zekasını kendi zekamızı ölçü tutarak kıyaslamaya kalkışmamızdırŞunu unutmayalım ki balıklar bizden daha iyi yüzerler Atlar bizden hızlı koşarlar Aslan daha kuvvetlizürafa daha uzunhayvanların çoğu da bizden daha yumuşak huylusakin ve zararsızdır
Bu bakımdanhangi hayvanın daha zeki olduğunu tayin etmeğe kalkışırken açık davranmalıyız Onun zekasını kendi hayatının çerçevesindeyaşama şartlarına uygun olarak ele almalıyız
Bilmeliyiz ki onun için bahis konusu olan zekabizim zekamızdan çok ayrı ölçülerle belirtilebilir
Kendi standartlarımıza en yakın olarak "zeki" diye belirttiğimiz hayvan maymunlardır Bilhassa şempanzelerbu cinsin içinde en akıllı olan hayvandır Ancakburada işlediğimiz hata onları nispeten kendimize yakın gördüğümüzdendir Bir bakıma taklit meselesi işin içine karışmıştır
Şempanzeinsanlara yakınlık gösterenbelki de kendi his dünyasınca bir hayranlık duyan bir hayvandır Öğretilirse hatta buna lüzum kalmaksızın yakından ve bir zaman müşahede ile tıpkı bizler gibi elbise giymesini öğrenir
Bisiklete binerçatal kaşıkla yemek yerKadınlar gibi makyaj yapmayasüslenmeye kalkışır
Hatta garip homurtularlakendisine söylenilenleri cevaplandırmaya teşebbüs eder
Kendisine birkaç tane muz birden uzatıldığındaen iyisini seçer Bu arada sayı saymasını bile öğrenen şempanzeler mevcutturBütün bu davranışlarındaki ana sebepsadece taklit hissi veya müşahede sonucu varılan bilgi olabilir Kesin bir şey söylemek yanlış sonuca varmamızı intaç edebilir
Eninde sonunda söyleyebileceğimiz şudur ki:Kendi ölçülerimizi esas tutarsak en zeki hayvan şempanzedir